Hoop voor de wereld

Dit weekend is het is Pasen. De kruisiging en wederopstanding van Jezus. Deze gebeurtenis was zo immens, dat we onze jaartelling er op hebben gebaseerd.

De periode tussen Carnaval en Pasen heet ook wel de lijdenstijd, in de Christelijke traditie een periode van inkeer en soberheid.

De Corona situatie heeft dit jaar de wereld gedwongen tot inkeer en reflectie. De Corona-lockdown in heel veel landen heeft onze vrijheid ingeperkt. We mogen niet gaan en staan waar we zouden willen. Voor ons eigen bestwil, maar heeft op iedereen een impact.

We worden terug geworpen op onszelf. Iedereen moet het zelf doen - afstand nemen van anderen, jezelf isoleren van besmetting, en deze periode fysiek en mentaal goed doorkomen.

Vandaag wil ik het met u over het mentale aspect hebben. Op ons schip hebben we allemaal wel een slechte dag gehad. Waar we er mentaal even helemaal doorheen zaten. Dan zit je in een negatieve denk-spiraal die gemakkelijk is om in stand te houden - maar waarmee je jezelf geen dienst bewijst.

Hoe kom je daar weer uit? Dat moet ieder op zijn eigen manier doen. De aanwezigheid van anderen, de energie van anderen, kan erg storend werken. Goedbedoelde opbeurende opmerkingen - en ook misplaatste grappen om het moreel wat op te vijzelen - helpen beide niet. 

De kern van het mentale probleem zit dan ook niet in de interactie met anderen, maar in hoe we de situatie innerlijk ondergaan. 

Gisteren had ik zo’n dag. Corona-blues. Komen we hier nog weg? 

Ik besloot tot positieve actie om mezelf bezig te houden en ben gaan navigeren. De route van Porto Vecchio (Corsica), via Noord en Oost Sardinië naar Sicilië, Palermo, de Aeolische eilanden ten noorden van Sicilië, het vulkaan eiland Stromboli, via Calabria (de punt van de Italiaanse laars), de straat van Messina naar Taormina, vlak bij de vulkaan de Etna. Een gecombineerde reis van 775 mijl. Ik heb de zeekaarten van al deze gebieden opgezocht en goed bekeken. De havens bestudeerd in de almanakken. Zeilbare routes uitgestippeld die we in een dag kunnen doen. Twee uur later was ik klaar.

Daarna kwam de Corona-blues weer terug. Dit keer nog harder - gaan we deze tocht nog wel maken, of blijven de havens van Europa nog zeer veel weken op slot, zei dat stemmetje in mijn hoofd.

Het was gisteren Goede Vrijdag. In andere jaren luister ik deze week naar de Mattheus Passion, de magistrale muzikale versie van de lijdensweg van Jezus, ooit gecomponeerd door Johann Sebastian Bach. Dit jaar kon ik de Mattheus op de radio niet vinden en onze wifi is niet goed genoeg om het via youtube te beluisteren. Dus moest ik het met mijn eigen geest doen. Bepaalde muzikale passages ken ik vrijwel van buiten, dan zet ik die muziek in mijn hoofd aan.  

Terwijl ik zo op het voordek zit, en mijn blik over de haven, de zeearm van Porto Vecchio en de bergen rondom laat dwalen klinkt er in mijn hoofd het openingskoraal en een half dozijn andere fragmenten. Op die manier beleef ik de muziek heel individueel - niet in een volle kerk in Naarden, maar alleen op het voordek.

Dat was ook de essentie van de Passie voor Jezus. Hij moest het alleen doen - al zijn medestanders lieten hem in de steek. Ze vielen in slaap in de Hof van Getsemane.

Is de wereld in slaap gevallen? Ons westerse vooruitgangsdenken, de vierentwintig uurs economie is tot stilstand gekomen, juist in de weken voor pasen. Kan het nog symbolischer?

Dit keer lijden we allemaal mee - en de door Corona ziek geworden mensen dragen hun eigen lijdenskroon. Corona, is immers een ander woord voor kroon.

Welke lering trekt u hieruit? Leert de wereld iets van Corona?

Na de kruisiging van Jezus was alles anders. Hij had zijn discipelen verteld dat hij zou sterven en weer opstaan. Maar de discipelen waren hun vertrouwen verloren. Hun grote voorbeeld, steun en toeverlaat was gestorven aan een marteldood. 

De wereld verkoos een moordenaar om te leven en terwijl de vredestichter moest sterven. Hoe doen wij dat nu? Wie zijn de Barabbassen die we los laten? In sommige landen worden letterlijk de gevangenissen open gezet. 

Terwijl ik dit schrijf is er een verhitte discussie aan de gang op de steiger, ongeveer 30 meter van ons schip. Een van de booteigenaren, die hier een vaste ligplek heeft, is vandaag naar zijn boot gekomen om wat onderhoud te doen, heerlijk op de vrije zaterdag in het zonnetje. 

Een functionaris van de havendienst komt er aan en wijst hem erop dat hij in overtreding is. De booteigenaar begrijpt het niet, of doet alsof hij het niet begrijpt. 

Bij het betreden van de steiger hangen plakkaten met grote letters waar staat dat het verboden is de steiger te betreden voor wie niet op het schip woont. Dit om zoveel mogelijk isolatie te waarborgen. 

De booteigenaar wordt boos, de haven functionaris nog bozer, en de discussie verloopt op luide toon. Corsicaans temperament. De Corona frustratie vindt hier een verbale uitlaatklep. Na een kwartier heen en weer schreeuwen lijkt de booteigenaar toch voor rede vatbaar. Met een donderwolk om zijn gezicht verlaat hij het schip en de steiger. De havenfunctionaris moet ook emotioneel afkoelen.

Corona stelt ons op de proef. Voor de talloos veel miljoenen die nog gezond zijn is het alleen maar lastig, maar de zieken die in kritieke toestand verkeren, zijn in doodsstrijd. Gezond verstand zegt dat je daarom jezelf moet beheersen en zoveel mogelijk moet isoleren. Savoir vivre, en laissez-faire, twee Franse levenswijzen, lijken daar mee strijdig te zijn.

Terug naar inkeer en soberheid. 

Vanochtend had ik opeens nog meer muziek in mijn hoofd “Those were the days my friends, I thought they never end” een vrolijke en meeslepende melodie. 

Daarbij moest ik terug denken aan al die mooie dingen die we op onze zeiltocht door Europa al hebben beleefd. Dat is een goed recept tegen frustratie - kom weer in de flow van het plezier van vroeger. Herbeleef in je gedachten de vrolijkheid en ontspannenheid van toen. Dat helpt op de korte termijn, tegen Corona-blues.

Hoop voor de wereld is er alleen als we de aarde en de ander belangrijker achten dan onszelf. 

Morgen is de wederopstanding van hoop: Pasen.