Levendig water

Dit is een overzicht van de fontein. De kunstenaar heeft gekozen voor een symmetrische vorm met een cirkelvormige schaal en een hoge verticaal spuitende fontein. Dat doet het altijd goed - de kleinste druppels waaien door de wind altijd één kant op en aan die kant staan bij koud weer weinig mensen, en bij warm weer staan hier alle kinderen.

Je kunt mensen dus sorteren met een waterspuit.

Als je zo gaat staan dat de zon precies achter de centrale verticale straat staat, zie je door het tegenlicht bijzondere details. Let op de ruimte rond de straal - hoe verder weg van de centrale as, hoe kleiner de druppels zijn. 

De tweede artistieke vorm is een rij van stralen die in een grote cirkel opgesteld zijn. Omdat ze schuin naar het hart spuiten, maken ze elk een prachtige boog in de vorm van een parabool. Omdat deze vele bogen tegelijkertijd spuiten heeft het geheel een ronde symmetrie: hoe je ook rond loopt, het blijft er ongeveer hetzelfde uitzien. Het lijkt wel een grote bloem van water. Van een afstand bekeken lijken de stralen wit - van dichtbij vastgelegd met een korte sluitertijd zie je dat het vele onregelmatige gevormde grote druppels zijn.

Het grote waterbekken in het midden vangt alle water op, houdt het een tijdje vast en geeft dat gelijkmatig en gekalmeerd weer terug naar lagere niveau’s. Hier zien we een dun watergordijn - een groot aantal mini-watervallen op regelmatige afstand naast elkaar waar de stroomsnelheid laag is en het water rustig stroomt. Het watergordijn van de mini watervallen is glad en gelijkmatig. Achter de watervallen zit een pluk lucht, wat ingesloten is tussen water en de stenen wand. Let op hoe de vorm van de bodem aan de bovenkant van het watergordijn gemaakt is - een regelmatige zaagtand die steeds diep is in het midden - waaruit steeds één waterval ontspringt. Onderaan de watervallen zie je veel luchtbellen, waarover je later meer zult lezen. 

Aan drie kanten van de centrale cirkel zijn een reeks van kleine spuitmonden opgesteld. Deze zijn voor de kunstenaar zowel achtergrond (als je aan de voorkant naar de fontein kijkt), als voorgrond (als je vanaf de zijkant of naar de achterkant kijkt). Ze moeten daarom voldoende klein zijn om het uitzicht op de actie in de centrale cirkel niet te verhinderen.

Deze fonteintjes zijn ongeveer een meter hoog en zijn gemaakt met een spuitmond die niet rond is, maar langwerpig. Hierdoor ontstaat een vlak van water dat vlak boven de spuitmond maar een paar centimeter dik is. Verder naar boven waaiert de waterstraal uit, en moet daarom de dikte kleiner worden. Er ontwikkelt zich een instabiliteit van dit oppervlak, het lijkt te gaan wapperen, net als een vlag in de wind. Met het blote oog kun je dat nauwelijks zien, maar op deze foto zie je het haarscherp.

Dan wordt op sommige plaatsen de waterdikte te dun en komen er gaten in het vlies van water. Deze gaten worden snel groter en de straal valt uit elkaar in grote klodders water. Grote klodders schieten soms weer kleine druppels af. 

Terwijl deze processen plaatsvinden is de zwaartekracht natuurlijk ook actief - de verticale snelheid neemt af en alles valt weer naar de grond. Daar heeft de technicus (of was het de kunstenaar?) een elegant afwateringssysteem bedacht - het grondvlak loopt hier schuin naar beneden zodat het water snel afvloeit naar een verzamel put. Door dit snelle transport is de vorm van het wateroppervlak nog grillig - dat komt door het grillige uiteenvallen van de straal in de lucht. Als je vanuit een hoek kijkt waar de zon dit oppervlak met tegenlicht belicht, zie je prachtig het grillige oppervlak schitteren in de zon - een twinkel festijn voor genieters van details.

Het geluid wat je bij een fontein hoort is een egaal geruis - vergelijkbaar wat je hoort bij een snel stromende beek. Dit geluid komt - verrassend genoeg - niet van het water zelf, maar van de luchtbellen die in het water ontstaan. Een trillende luchtbel is een miniatuur muziek instrument dat één toonhoogte kan maken. Een soort bolvormige triangel. Hoe groter de bel, hoe lager de toonhoogte. Kleine luchtbellen maken dus een subtiel hoog geluid. De volgende keer als u tijdens een motregen bui bij windstil weer naar een vijver of haven staat moet u maar eens opletten - dan hoort u een subtiel hoog geluid - afkomstig van allemaal regendruppels van ongeveer dezelfde grootte. Als u goed kijkt ziet u dat elke regendruppel op het wateroppervlak een piepkleine luchtbel achterlaat. Deze luchtbel ontstaat als wat lucht dat achter de vallende druppel meebeweegt het diepe water in - en zich daarna groepeert tot een ronde bel. Door druk verschillen binnen en buiten de bel gaat het oppervlak van de bel trillen - dat horen we als geluid. Na een paar perioden van trilling, is de druk binnen en buiten gelijk en is het gedaan met de trilling - de bel is stil geworden. Tot het moment dat de bel breekt - dan hoor je een laatste "Ploep" en is de bel weg.

Als het gaat stortregenen, ren dan niet direct weg naar een droog heenkomen, maar luister eens naar de symfonie die grote en kleine druppels samen maken - hoge en lage tonen door elkaar heen. Gene Kelly wist het al - I'm singing in the rain.

Wie dit liever thuis bestudeert legt het beste een natte dweil op een hoog punt (het keukentrapje, bijvoorbeeld) en laat de druppels vallen in een half met water gevulde emmer. 

Ik stel me zo voor, dat u hier helemaal gelukkig van wordt. Een prachtig natuurlijk geluid waar lichaam en geest zich wel bij voelen.

Meestal, op het hoogtepunt van dat geluk, komt er dan iemand aanlopen die je met verbazing op het gezicht afvraagt waar jij nu in vredesnaam mee bezich bent. Met zo’n blik op het gezicht van “Die is gek geworden.”

Zeg dan, “Ik geniet van mijn bellensymfonie, opus 1, in E-majeur.”