Ons bezoek aan het Alhambra in Granada, Spanje heeft me nieuwsgierig gemaakt naar Islamitische kunst. Op internet heb ik daarom informatie opgezocht en kwam daarbij toevallig op de naam Ibn Batouta, een ontdekkingsreiziger uit Marokko.
In Nederland leren we bij geschiedenis over Columbus die Amerika “ontdekte”. Maar wat Ibn Batouta heeft gepresteerd, ongeveer 170 jaar voor Columbus, blijft bij het Nederlandse onderwijs onderbelicht. Deze blog spijkert u daarom bij op dit gebied.
Ibn Batouta - deze man heeft enorme reizen gemaakt, over land en over zee, meer dan 700 jaar geleden (zie het kaartje boven). In totaal legde hij een afstand van ruim 120 000 kilometer af! Niet in opdracht van een koning. Niet met een expeditie. Hij reisde alleen, per kameel, gedreven door nieuwsgierigheid. Een zeer bijzondere reis in een tijd dat reizen zeer ongewoon was.
Zijn ervaringen onderweg zijn vol avontuur, actie, spanning en onverwachte wendingen - met veel ontsnappingen op het nippertje. Hij zag de piramide’s van Egypte, de moskeeën in Mekka, Constantinopel, Damascus en Jeruzalem, het paleis van de Sultan van Delhi in India. Uiteindelijk gaat hij als een diplomatieke gezant op reis naar China. Ook trok hij diep de Sahara in Afrika in, reisde per boot langs de Oostkust van Afrika.
Wie was deze man die deze ongelooflijke reizen maakte in een tijd waar rovers en plunderaars overal op de loer lagen? Een tijd waar alleen karavanen van met handelswaar beladen kamelen in de Arabische wereld reisden!
Ibn Batouta leefde van 1304 - 1369 en was een Marokkaanse moslim en wetenschapper van Berberse afkomst en woonde in Tanger, Marokko. Hij kwam uit een familie van schriftgeleerden, en was dus van goede stand.
In deze tijd strekte de Arabisch Islamitische wereld zich uit van ruwweg Marokko tot Iran. De islamitische wereld was op het hoogtepunt van haar macht, wat het een uitgelezen tijd maakte om op wereldreis te gaan. Het waren andere tijden - in Nederland had een kleine nederzetting aan de Amstel zojuist stadsrechten ontvangen (Amsterdam, in 1300).
Het is een van de zuilen van de Islam, dat je tenminste eenmaal in je leven de Heilige Stad Mekka bezoekt, de traditionele pelgrimstocht, hadj. Voor de meesten in zijn tijd in Marokko was dat niet mogelijk - Mekka was veel te ver, maar omdat hij uit een familie van schriftgeleerden kwam kreeg hij de kans en greep die met beide handen aan.
Vuurtoren van Alexandrië, het zevende wereldwonder.
Egypte
Mekka
Zanzibar
Sultan van Delhi
Calicut, India, 2 eeuwen na het bezoek van Ibn Batouta
China in 1340 - Yuan Dynasty
Sumatra
Ibn Batouta vliegveld bij Tangiers, Marokko.
Om deze reden ging Ibn Batouta in 1325 op pad. Hij schijft:
Ik ging alleen op weg, zonder medereiziger in wiens gezelschap ik misschien plezier kan vinden, noch karavaan wiens deel ik zou kunnen meedoen. Door een overweldigende impuls in mij en een verlangen lang gekoesterd in mijn boezem om deze illustere heiligdommen te bezoeken. Dus zette ik mijn besluit om mijn geliefden, vrouwelijke en mannelijke, te verlaten en verliet mijn huis als vogels hun nesten verlaten. Omdat mijn ouders zich nog in de boeien van het leven bevonden, woog het mij zwaar af te scheiden van hen, en zowel zij als ik werden door deze scheiding verdrietig.
Hij volgde de kust van Noord-Afrika tot aan Alexandrië, Egypte. Deze stad was gesticht in opdracht van Alexander de Grote van Macedonie in 330 voor Christus, in de tijd dat de Grieken de baas waren in Egypte.
In 641 na Christus is Alexandrië veroverd door Arabieren en daarmee in de Islamitische wereld gekomen. Ibn Batouta noemde Alexandrië een unieke parel. De vuurtoren van Alexandrië was immers het zevende wereldwonder.
In de buurt van deze stad zou hij een tijdje doorbrengen bij een ziener genaamd Murshidi. Toen Ibn Batouta hem over een droom vertelde voorspelde deze ziener dat Ibn Batouta grote reizen zou gaan maken.
Hij reisde daarna via de Nijl naar Caïro. Caïro was destijds het belangrijkste centrum voor islamitische studie, wat hem als schriftgeleerde zeer interesseerde. Hierna reisde hij door naar de grote bouwwerken van de Egyptische Farao’s in Luxor en stak van daaruit de woestijn over naar de Rode Zee om zo door te reizen naar Mekka.
Hij moest zijn reis echter afbreken vanwege een opstand en keerde terug naar Caïro. Vandaar reisde hij over land naar Damascus, waar hij de ramadan doorbracht. Hij bezocht Medina en Mekka, en had daarmee zijn hadj volbracht.
Hij keerde echter niet terug naar huis, maar bleef reizen. Hij had de smaak te pakken en volgde de toekomst die de ziener in Alexandrië hem had voorspeld.
Hij bezocht nu eerst Perzië. Uiteindelijk bereikt hij Bagdad. Via een andere route reist hij terug naar Mekka (circa 1328). Onderweg zou zijn kennis van het islamitisch recht ervoor zorgen dat hij vaak werk vond als kadi (rechter).
Zijn volgende reis (circa 1331) bracht hem ver ten zuiden van Mekka. Hij bezocht Aden (in wat nu Jemen heeft) en trok van daaruit per schip verder langs de Swahilikust van Oost Afrika naar Mogadishu, Zanzibar en andere steden. Mogelijk zeilde hij op een Dhow (zie de blog over Arabische Dhows).
Daarna reisde hij rond in Zuid-Arabië en trok het Arabisch Schiereiland over voor een derde bezoek aan Mekka.
Zijn volgende reis is naar het Noorden Via Egypte, Syrië en Anatolië reisde hij met schepen over de Zwarte Zee de Krim. Ibn Batouta volgde de Dnjepr en de Wolga naar Bulghar.
Nog was zijn reislust niet verzadigd - eerst reist hij naar het westen, tot Constantinopel. In deze stad was de rijke geschiedenis van het Romeinse Rijk, het Byzantijnse Rijk en nu het Anatolische rijk verenigd.
Daarna reist hij heel ver naar het oosten, langs de noordkust van de Kaspische Zee naar Centraal-Azië, waar hij via de grote steppes en in zeer bergachtig gebied Kunduz en Kaboel bezocht en uiteindelijk de Indus bereikte en daarmee aan de rand van Islamitisch gebied kwam.
Toen Ibn Batouta Delhi, de hoofdstad van het sultanaat van Delhi, bereikte, besefte hij dat hier veel te halen viel. Het hof van de sultan was het rijkste van de hele Islamitische wereld.
Deze sultan, Muhammad bin Tughluq, was een bruut heerser, maar bleek ook makkelijk te paaien. Ibn Batouta stak zich in de schulden en wist een groot aantal geschenken te verzamelen en de sultan stelde hem vervolgens aan als kadi (een rechter). Ibn Batouta was zeer onder de indruk van alle voorstellingen en magische vertoningen die aan het hof vertoond werden. Hij zou acht jaar (circa 1334-1342) in dienst van de sultan blijven.
Ibn Batouta wilde uiteindelijk wel weer verder reizen, maar dit zou de sultan nooit toestaan. Toch bood zich een kans aan: in 1341 vertrok hij in opdracht van de sultan op een diplomatieke missie naar het hof van de Chinese Yuan-dynastie.
De rijk beladen karavaan raakte bij Jalali (Noord India) betrokken in schermutselingen met Hindoe-rebellen. Ibn Batouta werd zelf beroofd en gevangengenomen, maar werd ongedeerd vrijgelaten en kon zich na een dagenlange zwerftocht door vijandig gebied weer bij zijn reisgenoten voegen. De expeditie bereikte Cambay en vervolgde de reis overzee naar Calicut, aan de zuidwest kust van India.
Terwijl Ibn Batouta in april 1342 aan de wal verbleef, kozen de drie schepen met de geschenken voor de Chinese keizer aan boord zee uit angst voor een naderende storm. Twee schepen vergingen voor de kust terwijl het schip met Ibn Batouta's eigen bezittingen en entourage zonder hem wegzeilde. Dit schip zou later in Sumatra worden gekaapt door een lokale heerser.
Uit angst voor de woede van de Sultan van Delhi over de mislukking van zijn missie besloot Ibn Batouta niet terug te keren naar Delhi - wrede heersers moet je geen slecht nieuws brengen.
Enige tijd later besloot hij alsnog naar China te reizen, maar hij bezocht eerst de Maldiven. Deze eilanden groep was nog maar net islamitisch geworden en Ibn Batouta werd min of meer gedwongen om te blijven. Vanwege zijn kennis van de islam werd hij aangesteld als kadi (rechter).
Hij zou negen maanden blijven, maar kwam steeds meer in conflict vanwege de locale gebruiken. Hij reisde verder, maar leed schipbreuk voor de kust van Coromandel (de zuidoost kust van India), waardoor hij noodgedwongen een paar jaar aan het hof van Giyathuddin Damghani, de sultan van Madurai, verbleef.
De sultan was getrouwd met een andere dochter van Jalalluddin Ahsan Khan en dus een zwager van Ibn Batouta. Ibn Batouta beschreef in zijn verslagen de wreedheden van de sultan tegen de lokale hindoeïstische bevolking en diens oorlog tegen het hindoeïstische Hoysalarijk. In 1342 stierf de sultan van Madurai aan cholera. De nieuwe sultan, Nasiruddin Damghani, stelde enkele schepen ter beschikking zodat Ibn Batouta zijn reis kon vervolgen.
Ibn Batouta reisde verder in Zuid Oost Azië: Malabar, Ceylon en Bengalen voor hij uiteindelijk via Sumatra en Cambodja, Zayton (thans Quanzhou) in China bereikte (circa 1346).
Ibn Batouta kreeg een enorme cultuurschok te verwerken. China was niet Islamitisch en hij was helemaal geschokt door de Chinese keuken. Ibn Batouta was tijdens zijn reis vele malen getrouwd en ook weer gescheiden, maar China was de enige plek waar hij niet trouwde.
Hij bezoekt Peking en reist via India (Calicut), Hormuz, Bagdad en Caïro, voor de vierde maal naar Mekka. Daarna keerde hij, na nog een bezoek aan Sardinië, terug naar Marokko, waar hij aankwam in 1349, bijna 25 jaar na zijn vertrek.
Wie deze reizen vandaag de dag zou willen nadoen zou er met het vliegtuig nog knap lang over doen. In Marokko, in de stad Tanger daarom het vliegveld naar Ibn Batouta vernoemd - zeer terecht.
Het geeft toch wel te denken dat Hollywood wel Lawrence of Arabia wereldberoemd heeft gemaakt, maar totaal vergeten is de veel grotere Ibn Batouta te verfilmen. Dat kan een film worden met 4 Oscars (beste scenario, beste decor, beste muziek en beste kameel).
Edwin
Bron:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Ibn_Battuta
Reactie plaatsen
Reacties